Als het over roofdieren gaat, denken veel mensen meteen aan tijgers, leeuwen en beren. Dieren waarvoor je naar de dierentuin gaat als je ze wil zien. De laatste jaren zijn er echter veranderingen gaande. Roofdieren lopen tegenwoordig gewoon los door de stad. Niet van die grote gelukkig, dus is het een belevenis om er een te spotten. Bijvoorbeeld ‘s morgens vroeg, als het nog donker is en stil op straat. Een bijzondere rol speelt de slimme en sluwe vos.

EINDHOVEN - Het meest zichtbare dier dat zich helemaal heeft aangepast aan het leven in de stad is de vos. Europese steden als Parijs, Brussel en Londen herbergen een grote vossenbevolking. Enige weken geleden was er een filmpje in het nieuws van de kat van Downingstreet 10, de ambtswoning van de Britse premier. Op de video was een jonge vos te zien die het aan de stok kreeg met de kat. De vos koos het hazenpad! Vrijwel nooit zal een vos de strijd met een van onze huisdieren aangaan.

Slimme vos

Van nature is de vos een slim beest. De stadsvos heeft zijn gedrag helemaal aangepast aan het samenleven met de mens in dichtbevolkt gebied. Er zijn aanwijzingen dat de dieren minder schuw zijn geworden en soms zelfs een tuin kiezen als woonplaats. Overdag houdt hij zich dan schuil en komt alleen tevoorschijn als de mens (en zijn hond) ligt te slapen. Daarom is het ook erg moeilijk om een schatting te maken van het aantal vossen in Eindhoven. Maar iedereen die een cameraval opstelt, ziet vroeg of laat een vos in beeld verschijnen. Dus het zullen er zeker tientallen zijn. De beste tijd om met eigen ogen een vos te spotten is de paartijd. Dan zijn ze op pad om een partner te zoeken. Dat is midden in de winter, december tot februari.

Eten

Vossen zijn echte opportunisten wat voedsel betreft. Ze jagen op konijnen, eekhoorns en ratten. Ook kippen en eenden zijn een geliefde prooi. Wanneer het zo uitkomt eet hij ook van doodgereden dieren, eieren en afval. Vooral jonge vossen eten ook muizen, insecten en vruchten. Dat ze op ratten jagen is mooi meegenomen, maar de kippen zouden ze met rust moeten laten. Mensen met kippen moeten ervoor zorgen dat ze ’s nachts veilig opgesloten zijn en ze pas buiten laten als het weer licht is.

Vossen leven in paren: een rekel (mannetjesvos) met een moer. Een enkele keer leven er nog enkele vrouwtjes vossen bij een koppel. Die helpen bij het opvoeden van de jongen. Zo’n paar heeft een territorium, waar zij de baas zijn en geen andere vossen toelaten.

Er moet plekje zijn om een schuilplaats te maken

Jonge vossen moeten dus als ze volwassen worden op zoek naar een eigen territorium. Dat valt nog niet mee, zo blijkt, Een nieuw territorium moet aan vier voorwaarden voldoen. Er moet voedsel voor de vos te vinden zijn en er moet een plekje beschikbaar zijn om een schuilplaats te maken. Een andere, voor de hand liggende voorwaarde is dat het nieuwe vossenterritorium goed bereikbaar zijn. Andere voorwaarde: er moeten er soortgenoten zijn om een paartje mee te kunnen vormen. Dat kan dus echt overal zijn, ook in de stad, echt niet alleen in een park of aan de stadsrand.

Reinaart

Eén van de oudste geschreven verhalen (±1100) in het Nederlands gaat over een vos: Reinaart de Vos. In dat verhaal is hij de slechterik. Hij is een bandiet en weet zich uit allerlei moeilijke situaties te redden. Een slimme bedrieger is hij, die bovenal profiteert van de domheid van zijn tegenstanders.

IVN VEV

Lezing

November houdt Menno Schilthuizen in het Microlab een lezing over zijn boek ‘Darwin in de stad’. Het gaat over het feit dat de stad niet alleen een woonomgeving van mensen is, maar ook een nieuw milieu vormt voor dieren en planten die zich beginnen aan te passen.

Vossen leven in paren: een rekel (mannetjesvos) met een moer