Anton Verdijk: Eindhovens eerste burgemeester

Het RHCe heeft een nieuwe parel in ontvangst mogen nemen: een oorkonde van de eerste burgemeester van Eindhoven na de annexatie van Tongelre, Woensel, Strijp, Gestel en Stratum (1920-1942) namelijk Anton Verdijk. Reden genoeg om wat meer uit de doeken te doen over de oorkonde, die een mooi tijdsbeeld weergeeft.

EINDHOVEN - Verdijk ontving deze oorkonde, vervaardigd door Harry Hoppenbrouwers, bij zijn 12,5-jarig burgemeesterschap in juli 1932 dat op grootse wijze werd gevierd in de stad. Het Eindhovensch Dagblad van 2 juli deed er uitvoerig verslag van.

Vergden de eerste 12,5 jaar van zijn burgemeesterschap al veel van hem, de Tweede Wereldoorlog deed dat ook. Zo werd hij door de bezetter 28 dagen opgesloten in de gevangenis van Scheveningen, het beruchte Oranjehotel, omdat hij onder meer joden in bescherming had genomen. Hij werd vervangen door NSB-burgemeester Pulles. 

Ereburger

Na de bevrijding in 1944 keerde Verdijk kortstondig terug als burgemeester. Op 31 december 1945 nam hij voorgoed afscheid van het burgemeestersambt bij welke gelegenheid hij werd benoemd tot ereburger van Eindhoven. De bijbehorende gouden medaille kon door de naoorlogse schaarste niet meteen worden uitgereikt. Gelukkig had hij wel al deze prachtige oorkonde. Anton Verdijk overleed in 1951.

Bekwame magistraat

De tekst van de oorkonde luidt als volgt: “Op heden den eersten juli 1932, in het 33ste regeeringsjaar van H.M. Wilhelmina, Koningin der Nederlanden, toen Mr. Dr. August van Rijckevorsel Commissaris der Koningin was in de Provincie Noord-Brabant, herdenkt de gemeente Eindhoven den dag, waarop 12,5 jaar geleden de Edelachtbare heer Anton Verdijk zijn ambt aanvaardde van Burgemeester. De bevolking gedenkt met groote waardering het vele en veelzijdige werk, dat deze ijverige en bekwame magistraat in het belang der stad verricht heeft. De samenvoeging van de gemeenten Eindhoven, Gestel, Stratum, Strijp, Tongelre en Woensel, die in 1920 tezamen 45.024 inwoners telden, stelde hooge eischen aan zijn werkkracht en bestuursbekwaamheden. De geweldige ontwikkeling der industrie, gevolgd door de snelle uitbreiding van het inwonersaantal tot bijna 100.000, eischte groote en belangrijke voorzieningen. Echter nog meer dwingt de wijze, waarop in tijden van tegenslag, door dezen onvermoeiden en plichtsgetrouwen burgervader leiding gegeven werd, eenieder tot bewondering en Comité uit de burgerij wil de tolk zijn van de dankbare gevoelens, die leven in alle groepen der bevolking en biedt den jubileerende Burgemeester deze Oorkonde aan.”

Verder zijn op de oorkonde enkele gebouwen te zien. Het stadhuis aan de Rechtestraat (gesloopt in 1967), de Catharinakerk, villa Sancta Ursula (deed vanaf 1929 dienst als gemeentehuis van Groot-Eindhoven, gesloopt in 1964), het hoofdbureau van Politie aan de Grote Berg, het Sint Joseph ziekenhuis, (gesloopt in 1991), de Elzentbrug, het slachthuis van Eindhoven aan de Insulindelaan (afgebroken in de jaren ‘80) en huize Balkwiel, de ambtswoning van de burgemeester van 1930.

Kenmerkende gebouwen

RHCe

‘Onvermoeiden en plichtsgetrouwen burgervader’